Tomatenplanten zien opgroeien is een lust voor alle zintuigen. Die heerlijke geur, het sierlijke slingergroen en natuurlijk de beloning: die sappige tomaat.
Rode tomaten zijn altijd goed, maar het is extra leuk om tomaten in verschillende kleuren te zien rijpen. Er is een enorm aanbod: van donkerpaars tot geel, oranje en gestreept. En ze smaken allemaal anders. Er zijn tomaten voor soepen en sauzen, om te stoven of zo uit het vuistje te eten.
TIP Zelfs de zaadjes van een mooie tomaat uit de winkel kun je opvangen, schoonspoelen, drogen en luchtdicht bewaren. Om volgend jaar te zaaien.
Tomaten zijn eenjarig, dus je begint elk (voor)jaar opnieuw. Vanaf maart kun je al binnen beginnen met zaaien. Na een dag of tien staan de zaailingen klaar. Verhuis de mini-plantjes – met drie echte blaadjes – naar een pot. In mei kunnen ze naar buiten. Je kunt er ook voor kiezen om half mei direct buiten te zaaien, bijvoorbeeld in een grote moesbak. Zet tomaten niet in grond waar eerder tomaten groeiden, anders ligt de verwelkingsziekte Phytoftera op de loer.
De stengels van de meeste tomatenplanten hebben een klimhulp nodig. Dat kunnen eenvoudige, in de grond gestoken bamboestokken zijn of speciale ijzeren spiralen. Draai de hoofdtak eromheen en zet hem vast met wat bindtouw. De plant gaat nu flink groeien en heeft daar wat begeleiding bij nodig. Elke dag even checken is het beste. Midden in de zomer, in juli en augustus groeien de tomaten het hardst.
• Breek de kleine scheuten uit de oksels van de plant. Dieven, heet dit leuke klusje. Door ze weg te halen, voorkom je dat de plant al zijn energie in nieuwe zijscheuten steekt, in plaats van in de groeiende tomaten. Dieven zorgt voor grotere vruchten die aan stevige takken groeien.
• Knip grote zijscheuten zo nodig een beetje terug, zodat de plant niet te zwaar wordt. En knip de top uit de plant als hij te hoog wordt.
• Hangt er te veel blad voor de tomaten, knip het dan weg. Zonlicht zorgt voor smaak.
Op een balkon of terras zijn kleine struiktomaten ‘Balcony Red‘ of ‘Minibel’ ideaal. Ze worden niet hoger dan een halve meter. Zet ze in royale potten op een zonnige plek en je kunt elke dag een paar rijpe kerstomaten plukken. Dieven en opbinden hoeft bij deze minisoorten niet.
Tomaten bloeien met kleine gele bloemen in trosjes. Het zijn windbestuivers. Bij een klein briesje laten ze hun stuifmeel los. Bijen zijn niet dol op tomatenbloemen. Tomaten in een kas kun je helpen door zelf tegen de bloeiende takken te tikken. Dat kan kilo’s opbrengst schelen. Na de bloei verschijnen al snel groene besjes die uitgroeien tot rode tomaten.
• Tomaten horen al wat zacht te zijn als je ze plukt. Bij trostomaten knip je met een schaar een hele tros af. Andere tomaten breek je al draaiend met kroontje en al af.
• Zodra de dagen korter worden, stopt de plant met vruchten maken. Eind september rijpen de tomaten niet meer af, dus pluk de beste halfrijpe exemplaren en laat ze binnen in een zonnige vensterbank verder kleuren.
Voor zaden: zadenier.nl, vreeken.nl, moestuinwebshop.nl, denieuwetuin.be
Voor planten: bij volkstuinverenigingen, op speciale kwekerijdagen of bij baldur-nederland.nl
Slaphangend blad midden op een warme dag is niet verontrustend, zolang het blad ’s avonds maar weer fris overeind staat. Blijft de plant slap hangen, dan heeft hij de verwelkingsziekte te pakken en is het einde oefening.
Fotografie: Anna de Leeuw, productie en styling: Sjoukje de Vries, tekst: Marie Tromp.
Het beste voor binnen & buiten Bestel de nieuwste Home & Garden Word abonnee
Ik houd zeer veel van tuinieren. Middel jullie wens ik meer te leren.